Một số quy định của pháp luật về phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Một số quy định của pháp luật về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Trong rất nhiều hủ tục có một vấn nạn còn tồn tại bấy lâu nay đó chính là nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Điều này không những vi phạm pháp luật mà còn để lại những hệ lụy nghiêm trọng, lâu dài về mặt xã hội.

Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật (điểm a khoản 1 Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 - Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên).

Hôn nhân cận huyết thống được hiểu là hôn nhân giữa nam và nữ trong cùng họ hàng thân thuộc chưa quá ba thế hệ. Đó là việc kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng huyết thống trực hệ với nhau; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời. Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì những người trong phạm vi ba đời được xác định như sau: đời thứ nhất là cha mẹ; đời thứ hai là anh chị em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha; đời thứ ba là anh chị em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì.

Tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống bị xử nghiêm theo quy định của pháp luật

Nghị định 82/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã, có hiệu lực từ ngày 01/9/2020.

Trong đó, quy định mức xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực hôn nhân và gia đình như sau:

1. Tảo hôn, tổ chức tảo hôn

- Tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn: phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.

- Duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Toà án: phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

2. Vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng

2.1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với các hành vi sau:

- Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ.

- Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác.

- Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ.

- Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.

- Cản trở kết hôn, yêu sách của cải trong kết hôn hoặc cản trở ly hôn.

2.2. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với các hành vi sau:

Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc giữa những người có họ trong phạm vi ba đời.

- Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi.

- Cưỡng ép kết hôn hoặc lừa dối kết hôn; cưỡng ép ly hôn hoặc lừa dối ly hôn.

- Lợi dụng việc kết hôn để xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài; hưởng chế độ ưu đãi của Nhà nước hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích xây dựng gia đình.

- Lợi dụng việc ly hôn để trốn tránh nghĩa vụ tài sản, vi phạm chính sách, pháp luật về dân số hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích chấm dứt hôn nhân.

Ngoài ra, tùy theo mức độ, tính chất vi phạm mà tảo hôn và hôn nhận cận huyết thống có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là hủ tục lạc hậu, là một trong những tệ nạn xã hội, đang ngăn cản việc thực hiện chương trình, mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, là trở lực thực hiện đường lối của Đảng về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đấu tranh bài trừ tệ nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài của toàn Đảng, toàn dân, của cả hệ thống chính trị.

Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là hành vi vi phạm pháp luật, tùy theo mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý vi phạm hình sự, không những thế còn ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống và chất lượng thế hệ con cháu. Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống không được pháp luật thừa nhận sẽ dẫn đến sự mặc cảm, tự ti. Những đứa trẻ sinh ra do tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống có nguy cơ mắc các bệnh di truyền bẩm sinh, yếu ớt, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Các trường hợp tảo hôn khi bị phát hiện đã bị xử lý vi phạm hình sự

- Truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 183 (Bộ luật hình sự năm 2015) về tội tổ chức tảo hôn như sau: Người nào tổ chức việc lấy vợ, lấy chồng cho những người chưa đến tuổi kết hôn, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm.

- Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 145 BLHS năm 2015 về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.

Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm: Phạm tội 02 lần trở lên; Đối với 02 người trở lên; Có tính chất loạn luân; Làm nạn nhân có thai; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%; …..

Mức hình phạt cao nhất là từ 7 năm đến 15 năm tù.

Việc phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là trách nhiệm của mọi người, mọi nhà và toàn xã hội. Đẩy lùi tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống là góp phần nâng cao chất lượng giống nòi!.